မိုးရာသီမှာ ရေကြောင့်နဲ့ ပိုးမွှားကြောင့် ကူးစက်တတ်တဲ့ ရောဂါတွေ အဖြစ်များပါတယ်။
၁။ ရေကြောင့်နှင့် အစားအသောက်ကြောင့်ကူးစက်တတ်သော ရောဂါများ
အူရောင်ငန်းဖျားရောဂါ (Typhoid Fever) – ဆိုးရွားတဲ့ ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောရောဂါ၊ ဖျားနာခြင်း။
အစာအဆိပ်သင့်ခြင်းနှင့် ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောရောဂါ – ညစ်ညမ်းတဲ့ အစားအစာနဲ့ ရေကနေ တစ်ဆင့် ကူးစက်တတ်ပါတယ်။
အသည်းရောင်အသားဝါ အေပိုး (Hepatitis A) – ညစ်ညမ်းတဲ့ အစားအစာနဲ့ ရေကနေ တစ်ဆင့် ကူးစက်တတ်ပါတယ်။
ကြောက်တတ်ရောဂါ (Leptospirosis) – ကြွက်၊ ခွေးစတဲ့ တိရစ္ဆာန်တွေရဲ့ ဆီးနဲ့ ညစ်ညမ်းတဲ့ ရေကနေ တစ်ဆင့် ကူးစက်တတ်တဲ့ ရောဂါဖြစ်ပါတယ်။
၂။ ပိုးမွှားကြောင့်ကူးစက်တတ်သော ရောဂါများ
ငှက်ဖျားရောဂါ (Malaria) – ခြင်ကိုက်ခံရခြင်းကနေ ကူးစက်တတ်ပါတယ်။
ဒင်ဂျူးရောဂါ (Dengue Fever) – ခြင်ကိုက်ခံရခြင်းကနေ ကူးစက်တတ်ပါတယ်။
ချောင်းဆိုးခြင်း၊ နှာစေးခြင်း၊ တုပ်ကွေးမိခြင်း – ရာသီဥတု အေးစိုထိုင်းမှိုင်းတာကြောင့် ဖြစ်တတ်ပါတယ်။
၃။ အရေပြားနှင့် မှိုရောဂါများ
ခြေသည်း/လက်သည်း မှိုစွဲခြင်း
ယားနာများ၊ အနီစက်များထွက်ခြင်း
ဝက်ခြံနှင့် ဖန်းဂတ်စ်ရောဂါများ – စိုထိုင်းမှုများတာကြောင့် ဖြစ်တတ်ပါတယ်။
ကြိုတင်ကာကွယ်ရန် နည်းလမ်းများ
၁။ သန့်ရှင်းသောရေကို သောက်သုံးပါ။
ရေကို အပြည့်အဝ ကျိုချက်ပြီးမှ သောက်ပါ။
ပုလင်းလိုက်ရေ (Bottled Water) သောက်သုံးနိုင်ရင် ပိုကောင်းပါတယ်။
ညစ်ညမ်းနိုင်တဲ့ ရေအရင်းအမြစ်တွေကို ရှောင်ပါ။
၂။ သန့်ရှင်းလတ်ဆတ်သော အစားအစာများကို စားသုံးပါ။
ချက်ပြုတ်ပြီးသား အစားအစာတွေကို စားသုံးပါ။
လတ်ဆတ်တဲ့ အသီးအနှံတွေကို သေချာစင်ကြယ်စွာ ဆေးကြောပြီးမှ စားသုံးပါ။
လမ်းဘေးက အစားအစာတွေ၊ ဖုန်မှုန့်တွေ ထိမှာစိုးရိမ်ရတဲ့ အစားအစာတွေကို ရှောင်ပါ။
မသန့်ရှင်းတဲ့ ရေနဲ့ ချက်ပြုတ်ထားတဲ့ ရေခဲတွေကို ရှောင်ပါ။
၃။ ခြင်ကိုက်မခံရအောင် ကာကွယ်ပါ။
ခြင်မဝင်နိုင်အောင် မွေ့ယာ/အိပ်ခန်းတွင်း ခြင်ထောင်ဖြင့် အိပ်ပါ။
ခြင်ဆေးခွေ/ခြင်ဆေးရည်/ခြင်ဆေးလိမ်း ခရင်မ်တွေ သုံးပါ။
အင်္ကျီလက်ရှည်၊ ဘောင်းဘီရှည် ဝတ်ဆင်ပါ။
အိမ်နားပတ်ဝန်းကျင်က ရေအိုးတွေ၊ ရေဝပ်နေတဲ့နေရာတွေကို ရှင်းလင်းပါ (ဥပမာ – ရေပုံးတွေ၊ ဟောင်းနွမ်းနေတဲ့ ကားတာယာတွေ၊ အမှိုက်ပုံးတွေ)။
၄။ ကိုယ်ခံအားကောင်းအောင် ထားပါ။
အာဟာရပြည့်ဝစွာ စားသောက်ပါ။
လုံလောက်စွာ အနားယူအိပ်စက်ပါ။
လေ့ကျင့်ခန်း ပုံမှန်လုပ်ပါ။
၅။ လက်ကို မကြာခဏ ဆေးကြောပါ။
အပြင်ကပြန်လာတိုင်း၊ အစာမစားခင်၊ အိမ်သာတက်ပြီးတိုင်း ဆပ်ပြာနဲ့ ရေသုံးပြီး စနစ်တကျ ဆေးကြောပါ။
၆။ မိုးရေနဲ့ ရေဝပ်ရေလဲ နေရာတွေကို ရှောင်ပါ။
မိုးရေစိုမခံပါနဲ့။ စိုသွားရင် ချက်ချင်း ရေချိုးပြီး ခြောက်သွေ့သန့်ရှင်းတဲ့ အဝတ်အစားတွေ လဲဝတ်ပါ။
ရေဝပ်နေတဲ့ နေရာတွေမှာ လျှောက်မသွားပါနဲ့။ မဖြစ်မနေသွားရမယ်ဆိုရင် ရေမြှုပ်ဘုတ်စီးပြီး သွားပါ။
၇။ မိုးရာသီအတွက် သင့်တော်တဲ့ အဝတ်အစားတွေ ဝတ်ဆင်ပါ။
ရေစိုခံနိုင်ပြီး ခြောက်သွေ့မြန်တဲ့ အဝတ်အစားတွေ (ဥပမာ – ပိုလီကာစတာ) ကို ရွေးချယ်ဝတ်ဆင်ပါ။
စိုထိုင်းမှုကြောင့် မှိုမစွဲအောင် ခြေထောက်ကို ခြောက်သွေ့အောင်ထားပါ။ ရေစိုဘူတ Schuhe တွေ စီးထားရင် ပြန်ရောက်တာနဲ့ ချက်ချင်းလဲပါ။
၈။ လိုအပ်ပါက ကာကွယ်ဆေး ထိုးထားပါ။
အသည်းရောင်အသားဝါ အေပိုး (Hepatitis A) ကာကွယ်ဆေး၊ တိုက်ဖွိုက်ကာကွယ်ဆေးတို့ကို ထိုးထားနိုင်ပါတယ်။
အထက်ပါနည်းလမ်းတွေကို လိုက်နာခြင်းဖြင့် မိုးရာသီမှာ ကျန်းမာပျော်ရွှင်စွာ ဖြတ်သန်းနိုင်မှာပါ။